حسین پرسان فومنی- روابط عمومی‌ها در زمره سازمان‌ها و تشکیلاتی قرار دارند که از وظایف مهم‌شان اطلاع‌رسانی، آگاهی‌دهی همگانی، نفوذ در افکار عمومی، فرهنگ سازی و ایجاد اعتماد و اقناع در مخاطبان و برقراری ارتباط دوسویه است.
به واسطه‌ی وجود چنین شرایطی و موقعیتی است که باید روابط عمومی‌ها، برای تحقق اهداف و برنامه‌های سازمان متبوعشان از ابزارها و فناوری‌ها متناسب و نیروهای تحصیل کرده و کارآمد استفاده کنند و همواره بکوشند با برنامه‌ریزی‌های اصولی ومنسجم، در راستای اهداف سازمانی و رسالتی که به عهده‌شان قرار دارد گام بردارند.
کمی تامل در چگونگی ایجاد روابط عمومی وشکل‌گیری آن در کشورمان و با نگاهی به تاریخ و پیشینه‌ی این حرفه در می‌یابیم که سنگ بنای روابط عمومی نخستین بار در مجموعه‌ی صنعت نفت گذاشته شده وبا احتساب قدمت آن در کشور، شاهدیم که هنوز این حرفه با موقعیت جهانی‌اش فاصله بسیار زیادی دارد و برای رسیدن به جایگاه واقعی‌اش لازم است با جدیت و دقت تر همه جانبه و نگرشی متناسب با آن چه که در خور شان و منزلت آن است، گام‌های اساسی‌تری برداشته شود.
اگر کمی دقیق‌تر و عمیق‌تر به آنچه که در زمینه روابط عمومی و رویکردهای مربوط به آن که در سالیان اخیر اتفاق افتاده‌اند، نگاه کنیم، درمی‌یابیم مجموعه این اقدامات و فعالیت‌ها و حتی ابلاغ مصوبه‌ای از سوی دولت نهم شامل تعیین خط مشی‌ها و دیدگاه‌های مشخص تبیین شده برای روابط عمومی‌ها دستگاه‌های اجرایی نیز کافی نبوده‌اند و همچنان شاهدیم که برای دستیابی به شرایط آرمانی درحرفه روابط عمومی درکشور راه درازی در پیش داریم.
آن چه این قبیل اقدامات و برنام‌ها را به عنوان حرکتی رو به جلو شتاب بیشتری می‌بخشد، الزامات و ضروریاتی است که باید از سوی مدیران و دست‌اندرکاران این عرصه مورد عنایت ویژه قرار گیرد و با وجود ضمانت اجرا و حمایت‌های موثر، عملیاتی و اجرایی شود.
بر این اساس استفاده از نیروهای تحصیل کرده ومتخصص در رشته‌های مرتبط، برگزاری دوره‌های آموزشی به منظور ارتقا سطح دانش مدیران و کارشناسان ودیگر کارکنان شاغل و از همه مهمتر انتصاب مدیرانی آگاه با تجربه، شایسته و صاحب دانش روابط عمومی می‌تواند یکی از مهمترین اصول و راهبردهای اساسی در اعتلای هر چه بیشتر جایگاه روابط عمومی باشد.
در کنار چنین توجه تام و تمامی به موضوع، ارزیابی عملکرد و سنجش توانایی‌ها و توانمندی‌های هر یک از بخش‌های فعال در سازمان‌های روابط عمومی از سوی مدیران، اقدام دیگری است که می‌تواند به عنوان روش و ابزاری کارساز در نیل به اهدافی به حساب آید که در حیات هر روابط عمومی مشخص و موثر و تعریف شده است.
با چنین نگرش و دیدگاهی، اداره کل روابط عمومی وزارت نفت تصمیم به برگزاری جشنواره‌های برای انتخاب روابط عمومی‌ها برتر صنعت نفت کشور گرفت و با ارسال فراخوانی در اسفند ماه سال گذشته مشتمل بر 9 رشته ارتباط با رسانه‌ها، ارتباطات مردمی، ارتباطات الکترونیک، انتشارات، تبلیغات و اطلاع‌رسانی، پژوهش و افکار سنجی، مدیریت بحران، برنامه جامع و ایده برتر از مجموع روابط عمومی‌های تابع وزارتخانه در سه سطح شرکت‌های اصلی، شرکت‌های با گستره ملی و شرکت‌های استانی خواسته شد تا نمونه‌ی آثار و فعالیت‌هایشان از ابتدا تا انتهای سال 1388 را به دبیرخانه جشنواره ارسال کنند.
متعاقب این اقدام نزدیک به 100 واحد روابط عمومی، مجموعه آثارشان را به دبیرخانه جشنواره فرستادند و دبیرخانه به محض دریافت، آنها را تفکیک و برای ارزیابی در اختیار اعضای هیات داوران قرار دارد.
هیات داوران جشنواره انتخاب روابط عمومی‌های برتر صنعت نفت کشور با بررسی دقیق، ضمن دادن امتیاز به آثار ارسالی دریافتند که روابط عمومی‌های شرکت‌کننده در جشنوراه گرچه از بسیاری روابط عمومی‌های کشور پیشگام‌ترند اما بیشترین توجه خود را به فنون روابط عمومی معطوف داشته و در نتیجه از دیگر بخش‌ها همچون پژوهش وافکار سنجی، مدیریت بحران، برنامه جامع و ارتباطات مردمی غافل مانده‌اند چرا که بیشتر آثار ارسالی در این بخش‌ها فاقد ارزش‌های عملی مرتبط بوده‌اند و اغلب آنها، مستندات ونتایج بیان‌کننده انجام یک کار پژوهشی مبتنی بر اصول و قواعد مربوط را دارد نبوده‌اند.
بنابراین لازم است مدیران روابط عمومی‌ها در بخش پژوهش و افکار سنجی به چارچوب‌های نظری، معرفی روش تحقیق و نتیجه‌گیری علمی و قابل تعمیم که از ضروریات انجام یک کار پژوهشی به منظور آگاهی از افکار مخاطبان محسوب می‌شود عنایت ویژه مبذول دارند.
در همین ارتباط و در بخش برنامه جامع نیز به دلیل عدم ارائه نمونه‌هایی مبتنی بر اصول و قواعدی همچون مقدمه واستدلال، اهداف، مخاطبان، راهبردها، زمان‌بندی و تامین بودجه که از اهم مواردی است که در ارائه یک برنامه جامع باید مدنظر قرار داشته باشد، هیات داوران هیچ یک از آثار ارسالی به این بخش را در حد استانداردها و رعایت نکات اشاره شده ندانسته و پیشنهاد می‌کنند با اتخاذ روش‌های مناسب از جمله برگزاری کارگاه‌های تخصصی و دوره‌های آموزشی خاص به شکل منطقه‌ای یا سراسری این خلاء اساسی پوشش داده شده و اقدام لازم در این زمینه صورت گیرد.
همین وضعیت در نمونه آثار ارسالی به جشنواره در بخش‌های مدیریت بحران و ایده برتر نیز کاملا مشهود بوده‌اند. با توجه به اهمیت موضوع بحران و مدیریت صحیح بر آن که می‌تواند د رچارچوب استانداردهای جهانی به اعمال مدیریت اساسی ومنطقی در روابط عمومی و شناخت و آگاهی کافی از تعریف بحران و داشتن برنامه ی مدونی با رسانه‌ها و مردم همراه باشد، هر روابط عمومی خواهد بود تا با رعایت این نکات و به کارگیری تدبر و برنامه‌ریزی منطبق با بحران پدید آمده پیش از بروز، به هنگام اتفاق افتادن و پس از پایان، نتایج تاثیرگذار و مثبت آن را شاهد باشد.
در حالی که نمونه آثار ارسالی به جشنواره از سوی روابط عمومی‌های شرکت‌کننده هیچ یک خصیصه‌های علمی مربوط را دارا نبوده و در قالبی که اشاره شد قرار نداشته‌اند.
علاوه بر این‌ها، یادآور می‌شود که کمیت آثار ارسالی به بخش‌های مختلف جشنواره بیش از کیفیت آثار بوده‌اند که این موضوع نیز از دید هیات داوران دور نمانده و بر همین اساس پرداختن به امر آموزش به روش‌های مختلف و در کنار آن برنامه‌ریزی به منظور برگزاری دوره‌های آموزشی کاربردی و انتقال تجارب موثر در این زمینه‌ها تاکید کنند.
به این ترتیب هیات داوران ضمن با ارزش دانستن و ضروری خواندن برگزاری چنین جشنواره‌هایی که می‌توانند موجبات انگیزه بیشتر، شناخت شرایط و موقعیت هر یک از مدیریت‌های روابط عمومی، آشنایی بیشتر و در نتیجه ایجاد ارتباط بین مدیران و کارشناسان این حرفه و از همه مهمتر رقابتی سالم و سازنده را فراهم آورند، تاکید کرده و توصیه می‌کنند مدیران و مسئولان روابط عمومی‌های دستگاه‌های اجرایی با جدیت و دقت نظر بیشتر، مسئولیت‌های خطیر پیش رو در حوزه‌های فعالیت‌های سازمان متبوعشان را دنبال کرده و همواره بکوشند تا ارتقا و اعتلای همه جانبه‌ی روابط عمومی در سازمان‌شان را سرلوحه‌ی اهداف و برنامه‌ریزی‌های خود قرار دهند.
* مدیر کل روابط عمومی وزارت نفت و رئیس کمیسیون اقتصادی و زیربنایی شورای هماهنگی روابط عمومی های دستگاه‌های اجرایی / منبع پانا نیوز
